«هرگز مسیح از این ابا نداشت که بنده خدا باشد و نه فرشتگان مقرب او...» (نساء. 172)
بنابر این بارزترین ویژگی حضرت که قرآن کریم معرفی می کند مطیع محض الهی و در یک کلام، عبد بودن است.
رفع تهمت از حضرت مسیح و مادرش
خداوند متعال صفاتی را برای حضرت مسیح (ع) بیان می کند که هر کدام از آنها دارای حکمت است.
ذکر
این صفات به نحوی از انحاء راه را برای دروغ گویان و غلوکنندگان و تهمت
زنان بسته است. افرادی از بنی اسرائیل بر اثر جهل، به مریم عذرا،
علیهاالسلام تهمت ناپاکی زدند و افرادی دیگر حضرت را فرزند خدا دانستند و
در مجموع، سخنان ناروا به حضرت و مادر مطهرش نسبت دادند. آیات 30 تا 34
سوره مبارکه مریم این سخنان ناروا را پاسخ می دهد:«(ناگهان عیسی زبان به
سخن گشود) گفت: من بنده خدایم او کتاب (آسمانی) به من داد. و مرا پیامبر
قرار داد - و مرا- هر جا که باشم- وجودی پر برکت قرار داد و تا زمانی که
زنده ام مرا به نماز و زکات توصیه کرد. و مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار
داد و جبار و شقی قرار نداد و سلام (خدا) بر من در آن روز که متولد شدم، و
در آن روز که می میرم و آن روز که زنده برانگیخته خواهم شد. این است عیسی
پسر مریم گفتار حقی که در آن تردید می کنند.»
اصل تکلم در گهواره و
این گفتار که فرمود:«انی عبدالله» باعث رفع این تهمت و رفع این غلو شد
زیرا فرزند ناپاک، توان سخن گفتن ندارد. علاوه بر این، عبارت «عبدالله»
خود گواه بر این مدعی است که حضرت فرزند خدا نیست بلکه بنده ای از بندگان
خداوند است.
با برکت بودن حضرت مسیح (ع)
طبق آیه 31 سوره مریم
خداوند وجود حضرت را مبارک و با برکت قرارداده است بطوری که هم برکت های
ظاهری و هم برکت های باطنی دارد. این برکت در زنده کردن مردگان به اذن
الهی و سایر معجزات حضرت مسیح و نیز در احیای معنوی انسانها به وسیله علم و
حکمت، نمود می یابد. (5)
حضرت مسیح کلمه (مخلوق) خدا
قرآن کریم
در دو آیه (آل عمران. 45، نساء 171) به کلمه (مخلوق) بودن حضرت عیسی (ع)
اشاره دارد، یکی در هنگام بشارت به حضرت مریم (علیها السلام) و دیگری
هنگامی که اهل کتاب را مخاطب قرار می دهد:
( به یادآورید) هنگامی را
که فرشتگان گفتند:«ای مریم! خداوند تو را به کلمه ای (وجود با عظمتی) از
طرف خودش بشارت می دهد که نامش مسیح، عیسی پسر مریم است؛ درحالی که دراین
جهان و جهان دیگر صاحب شخصیت خواهد بود و از مقربان (الهی) است.» (آل
عمران . 45)، ای اهل کتاب در دین خود غلو (زیاده روی) نکنید و درباره خدا
غیر از حق نگویید، مسیح عیسی بن مریم فقط فرستاده خدا و کلمه (و مخلوق)
اوست که او را بر مریم القا نمود و روحی (شایسته) از طرف او بود.» (نساء.
171)
در آیه اول، اولین ویژگی که برای حضرت مطرح می کند (درهنگام
بشارت به حضرت مریم(س) کلمه خدا بودن حضرت مسیح (ع) است، همچنین در آیه
دوم که خطاب به اهل کتاب است این مسئله را گوشزد می کند که اولا در دین
خود غلو نکنند و ثانیاً با تأکید و حصر می گوید که حضرت مسیح(ع) رسول
خداست و کلمه الهی می باشد.»
یکی از مفسران درباره مفهوم «کلمات الهی»
می گوید: «کلمات الهی عبارت از موجودات جهان خارج است که آن غیب را نشان
می دهد و هر کدام که بهتر، آن غیب را نشان دهد، کلمه تامه خواهد بود.
بنابر این انبیاء و اولیاء الهی کلمات اند، البته کلمه در برابر کلام نیست
بلکه منظور از آن سخن است، و سخن خدا نشانه خداست، چه اینکه اسم او اسمی
از اسمای حسنای خداوند است، عیسی کلمه حقی است که از خداوند نشأت گرفته، و
از آنجا تنزل و ظهور کرده و تجلی یافته است.» (6)
راغب اصفهانی نیز در«مفردات» دراین باره اقوالی را ذکر می کند که پاره ای از مفسران قول اول را استوارترین قول شمرده اند. (7)
اوصاف حضرت عیسی (ع) در قرآن
1-عیسی از این جهت کلمه نامیده شده که با کلمه الهی «کن» آفریده شده است.(آل عمران. 59)
2- عیسی (علیه السلام) بنده و رسول خدا بود. (مریم.30)
3-رسولی به سوی بنی اسرائیل بود.(آل عمران. 49)
4-یکی از پیامبران اولوالعزم و صاحب شریعت بود و کتابی به نام انجیل داشت. (احزاب 7)
5-نامگذاری ایشان ازطرف خدا بود. (آل عمران. 45)
6-کلمه خدا و روحی از خدا بود. (نساء.171)
7-دارای مقام امامت بود. (احزاب.7)
8-از گواهان اعمال بود. (نساء.159)
9-بشارت دهنده به آمدن پیامبر اسلام بود. (صف.6)
10-در دنیا و آخرت آبرومند و از مقربان بود. (آل عمران.45)
11-از برگزیدگان بود. (آل عمران.33)
12-از صالحان بود. (انعام.87)
13-مبارک
بود- هرجا که باشد- زکی و مهذب و آیتی بود برای مردم و رحمتی از جانب
خدا- احسانگر به مادرش و از زمره کسانی بود که خداوند به ایشان سلام کرد.
(مریم.39- 33)
14-از کسانی بود که خداوند کتاب و حکمت را به ایشان آموخت. (آل عمران. 48)
علامه
طباطبایی می فرماید: تمامی اوصافی که خداوند متعال این پیامبر بزرگوارش
را به آنها ستوده و رفعت داده از مقامات ولایت بود، و آن دو قسم است بعضی
از آنها اکتسابی می باشد مانند رسیدن به مقام بندگی و مقام قرب و صلاح و
بعضی موهبتی و اختصاصی مانند کلمه بودن حضرت به معنایی که گفته شده و
نامگذاری حضرت توسط خداوند.(8) ]مرکز فرهنگ و معارف قرآن[
پانوشت ها
1-انجیل یوحنا، باب 5، آیه 30 و باب 8، آیه 14
2-انجیل متی، باب 19، آیات 27، 29، انجیل یوحنا، باب 2، آیات 3و 4، انجیل متی، باب 12آیات 46 و 50